Gelukkig gaan organisaties, scholen en bedrijven steeds bewuster om met het afval dat zij produceren. De noodzaak hiervan lijkt inmiddels duidelijk. Afval scheiden is voor iedereen meer een gewoonte geworden dan een uitzondering. Afvalscheiding is de eerste stap, dit beperkt de hoeveelheid restafval. Maar steeds meer organisaties en bedrijven zijn helemaal (rest)afvalvrij. De afvalvrije school is het voorbeeld van een organisatie zonder afval. Maar bestaat dat eigenlijk wel, een afvalvrije school? Wat houdt het precies in? En op welke manier kunnen we hier ook in het bedrijfsleven mee starten?
Wat is de afvalvrije school?
De afvalvrije school is een plaats waar ze geen tot zo min mogelijk afval produceren door middel van twee belangrijke activiteiten: afvalscheiding en afvalpreventie. Het afval dat zij nog wel produceren wordt 100% gescheiden. Het komt er dus in het kort op neer dat de afvalvrije school geen restafval meer produceert. Al het overige afval is recyclebaar. Dit wordt niet gezien als afval, maar als nieuwe grondstof. De afvalvrije school stimuleert kinderen om afval te scheiden en afval te voorkomen. Daarnaast worden zij geënthousiasmeerd om te werken aan een beter milieu.
Waarom afvalvrij?
Door middel van educatie worden kinderen nu al opgeleid in het omgaan met afval. Uiteraard zorgt dit voor een positief effect op de houding van kinderen tegenover de aarde en ons milieu. Dit is niet alleen nu belangrijk, maar zeker ook in de toekomst. Wanneer afvalvrij de standaard is, wordt de productie van restafval verminderd en de productie van zwerfafval sterk tegengehouden. Dit is in de eerste plaats zeer goed voor onze aarde en daarnaast kostendrukkend, omdat het de kosten voor afvalinzameling sterk verlaagt.
Recyclen in plaats van restafval produceren
Binnen de afvalvrije school wordt er op een zodanig effectieve manier afval gescheiden, dat het gescheiden afval 100% kan worden hergebruikt. De voordelen van recycling zijn:
- Vermindering van uitstoot broeikasgassen;
- Een goede manier van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen;
- Besparen van grondstoffen;
- Minder energieverbruik;
- Lagere kosten voor afvalinzameling;
- Minder belasting (afvalstoffenheffing).
De noodzaak van een bedrijf of organisatie zonder afval
Om als bedrijf of organisatie maatschappelijk verantwoord te ondernemen, is het belangrijk om stappen te zetten naar een afvalvrije organisatie. De afvalvrije school is een mooi voorbeeld van een organisatie zonder afval. Dat wil zeggen: in ieder geval zonder restafval. Het overige afval wordt op de juiste manier gescheiden, gerecycled en hergebruikt. Hoe ga jij hier als mkb-bedrijf of organisatie aan deelnemen? Met behulp van de onderstaande toepasbare stappen kan ieder bedrijf of elke organisatie een mooi begin maken op weg naar een afvalvrij bestaan!
4 toepasbare stappen naar een organisatie zonder afval
Stap 1: Een duurzaamheidsdoelstelling
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een agendapunt bij veel bedrijven. Hebben jullie hier al een doel aan gekoppeld? Oftewel: is er een duurzaamheidsdoelstelling opgesteld? Het is goed om eerst na te denken wat jullie willen behalen op het gebied van duurzaamheid en te bekijken wat haalbaar is. Dit kan te maken hebben met energie, afvalpreventie, woon-werkverkeer of andere bewuste keuzes. Door hier vooraf over na te denken en een duidelijke doelstelling aan te koppelen, is de kans van slagen veel groter. Een voorbeeld van een duurzaamheidsdoelstelling: begin volgend jaar 50% minder restafval produceren. Zorg ervoor dat er een afvalbeleid komt. In het afvalbeleid staat precies omschreven hoe jullie als bedrijf of organisatie wensen om te gaan met afval. Maak het afvalbeleid niet te lang (maximaal twee A4’tjes) en denk daarbij aan de volgende punten:
- Welk afvalbeleid is er al?
- Wat is onze duurzaamheidsdoelstelling?
- Hoe gaan we dit aanpakken?
- Hoe betrekken we medewerkers?
- Wat zijn vervolgstappen?
- Hoe borgen we dit?
Stap 2: Afvaleducatie
Het gedrag van jouw medewerkers speelt een grote rol op weg naar een afvalvrije organisatie. Gedrag komt voort uit de prikkels die binnenkomen en de reactie hierop. Het is daarom belangrijk om gewenst gedrag te stimuleren. Wat is daarvoor nodig? Educatie! Educatie speelt een belangrijke rol bij het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen, zodat medewerkers weten wat de doelstellingen zijn rondom afval en waarom jullie als bedrijf toe willen werken naar een afvalvrije organisatie. Hoe beter medewerkers hiervan op de hoogte zijn, hoe groter de kans is dat ze zich er ook naar gaan gedragen. Het opleiden van medewerkers zorgt immers voor een hogere betrokkenheid als het om de omgang met afval gaat. Een ander goed idee om gewenst gedrag te stimuleren is door het uitreiken van Doppers of een dag gezamenlijk de lunch te verzorgen om te zien hoe jullie hiermee de hoeveelheid plastic afval terugdringen.
Meer weten over afvaleducatie en mindset? Lees dan het artikel: Afval voorkomen op kantoor: de juiste mindset is de eerste stap.
Stap 3: Afvalpreventie
Een afvalvrije organisatie begint bij het voorkomen van afvalproductie. Denk eerst eens na over alles wat je weggooit en aankoopt. Is dit echt nodig of is het ook mogelijk om een bepaald voorwerp opnieuw te gebruiken? Gun je huidige spullen een langer leven. Neem als voorbeeld de totale nieuwe kantoorinrichting. Hierbij kun je jezelf afvragen of het daadwerkelijk nodig is om bepaalde spullen al te vervangen. Indien het antwoord ja is, dan is het alsnog een goed idee om na te denken of de ‘oude’’ inrichting wellicht een tweede leven kan krijgen op een ander kantoor. Zorg ervoor dat je je spullen hergebruikt in plaats van dat het vervormt tot afval. Een andere manier van het voorkomen van veel onnodig afval is het vermijden of verminderen van verpakkingen.
Stap 4: Afvalscheiding gemakkelijk maken
Zorg voor afvalscheiding aan de bron en maak dit gemakkelijk voor iedereen. Plaats meerdere bakken naast elkaar en maak duidelijk met posters, kleuren en teksten welk afval waar in mag en waarom dat is. Hoe makkelijker dit is, hoe groter de kans is dat iedereen zich eraan houdt. Op weg naar een afvalvrije organisatie is het belangrijk om geen containers meer te plaatsen voor restafval. Zo wordt iedereen ‘gedwongen’ goed na te denken hoe ook dit restafval nog gescheiden kan worden. Hoe langer de bak voor restafval blijft bestaan, hoe langer de overgang naar helemaal afvalvrij zal duren. Mocht er toch een kleine hoeveelheid restafval overblijven, dan is er altijd nog de optie nascheiding bij de afvalinzamelaar.
Meer tips over afval scheiden? Lees dan eens het artikel: Succesvol afval scheiden, het ultieme stappenplan.