Een circulaire economie, duurzaam ondernemen en een goed doordacht afvalbeleid. Het zijn belangrijke onderwerpen waar je vandaag de dag, ook op zakelijk vlak, regelmatig mee te maken krijgt. Binnen Nederland (en Europa) wordt er ook op hoger niveau veel aandacht geschonken aan een circulaire economie. Zo is er vanuit de Rijksoverheid een plan opgesteld om samen met het bedrijfsleven te werken aan een duurzame economie voor de toekomst. Maar wat houdt dat in? Wat is een circulaire economie precies?
De huidige situatie
De manier waarop we nu veelal leven en werken is een lineair model. In de meeste gevallen gaat dat als volgt:
- De consument koopt een product.
- Het product wordt gebruikt.
- Het product wordt weggegooid omdat het kapot of verouderd is.
Neem als voorbeeld een (zakelijke) mobiele telefoon. De telefoon wordt gebruikt, maar wanneer er een nieuwe telefoon op de markt komt is er een grote kans aanwezig dat de telefoon wordt vervangen door een nieuwe. Vervolgens belandt de andere telefoon in de kast. De telefoon in de kast is in de meeste gevallen nog bruikbaar. Lijkt dit niet het geval? Dan zijn er altijd nog de onderdelen uit de telefoon die prima bruikbaar zijn.
Gevolgen van de huidige situatie
De manier waarop wij consumeren en produceren is verwoestend voor de aarde en deze situatie is dus ook niet langer houdbaar. We leven in een consumptiemaatschappij waarbij grondstoffen uit de natuur worden gehaald, waar nieuwe producten van worden gemaakt, en die aan het ‘einde’ van hun levensduur weer worden weggegooid. Hierdoor verspillen we enorm veel bruikbare materialen en grondstoffen raken uitgeput. De hoeveelheid afval neemt nog steeds toe en de CO2-uitstoot is groter dan ooit. Hierdoor hebben we te maken met klimaatverandering. Het is de hoogste tijd om verandering te brengen in deze manier van leven en de lineaire economie om te buigen naar een circulaire economie.
Een circulaire economie als oplossing
In een circulaire economie sluit je de kringloop en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. Er bestaat geen afval meer. Momenteel worden er strategieën uitgezet om een circulaire economie te creëren waarbij materialen en producten zo goed mogelijk hergebruikt worden. Wat zijn de uitgangspunten?
- Producten herstellen of repareren.
- Alle producten zijn tweedehands inzetbaar.
- Producten zijn altijd demontabel en kunnen dus worden omgevormd tot nieuwe producten.
- Producten zijn met kleine aanpassingen weer om te vormen naar een nieuwe variant.
In ieder geval wordt altijd uitgegaan van hergebruiken van alle materialen in plaats van weggooien.
Waarom kan een circulair systeem een oplossing bieden?
Ieder product zit vol met waardevolle grondstoffen. Denk maar eens aan je mobiele telefoon, de houten keukentafel of je kleding. We kunnen deze grondstoffen gemakkelijk opnieuw gebruiken. Op die manier sluiten we de kringloop in plaats van steeds maar nieuwe producten te fabriceren, waardoor enorm veel afval ontstaat. Pas wanneer we uitgaan van een minimaal waardeverlies van producten, en een maximale herbruikbaarheid van de producten en grondstoffen, hebben we respect voor samenleving en ecologie. Denk dus niet direct aan het kopen van iets nieuws, maar bedenk eerst eens welke andere opties er zijn. Zo voorkomen we uitputting van grondstoffen en een nóg grotere afvalberg.
Hoe gaan we dit doen?
Neem nog eens het voorbeeld van de zakelijke mobiele telefoon. Om die onderdelen te kunnen hergebruiken is het van belang dat de telefoon demontabel is en de telefoon daarvoor op de juiste plek terecht komt (dus niet in de kast of op de afvalberg). De focus in een circulaire economie is het gebruik van de producten en niet het bezit van producten. Je kunt dus prima gebruikmaken van een mobiele telefoon, maar je bent niet de eigenaar. De fabrikant blijft eigenaar en op het moment dat je in een lineaire economie (zoals in de huidige situatie) je telefoon zou weggooien, geef je deze in een circulaire economie weer terug aan de fabrikant. De fabrikant kan de telefoon demonteren, bruikbare onderdelen eruit halen en hiermee weer een nieuwe telefoon produceren.
De rol van de fabrikant in een circulaire economie
Waar de fabrikant voorheen gefocust was op zo snel en zo veel mogelijk produceren en dus verkopen, is deze rol in een circulaire economie anders. Het product dat wordt gefabriceerd blijft altijd eigendom van de fabrikant en dus heeft de fabrikant er nog meer baat bij wanneer zijn producten zo lang mogelijk meegaan. Des te langer kan hij de diensten van het product verkopen. Hierdoor gaat de kwaliteit van de producten omhoog. Daarnaast zal een product nu op een zodanige manier worden gefabriceerd dat het eenvoudig kan worden hersteld en gedemonteerd, en het gemaakt wordt met uitsluitend herbruikbare materialen.
Programma Rijksoverheid circulaire economie
Het rijksbrede programma “Nederland Circulair in 2050” is door de overheid opgesteld. Hierin staat omschreven wat er nodig is om slimmer en zuiniger om te gaan met diensten, producten en grondstoffen. Samen met het bedrijfsleven, kennisinstellingen en andere organisaties wil de Rijksoverheid werken naar een circulaire economie in 2050. Om dit punt te bereiken is voor 2030 een doelstelling opgesteld: 50% minder gebruik van primaire grondstoffen. Door de Rijksoverheid is gesteld dat, om een volledige circulaire economie draaiende te hebben in 2050, de volgende bedrijfstakken als eerste volledig circulair dienen te worden: voedsel en biomassa, kunststofindustrie, maakindustrie, bouw en consumptiegoederen. Weet jij al op welke manier jouw product of dienst ‘toekomst-proof’ is en klaar voor een circulaire economie?
Hoe draag jij bij aan een circulaire economie?
Een circulaire economie ontstaat enkel wanneer we zelf starten met het maken van duurzame keuzes. De allereerste stap is een goede afvalscheiding. Want door zakelijk afval goed te scheiden houd je altijd een grote stroom met bruikbare materialen over. Een rolcontainer op kantoor kan uitkomst bieden bij de afvalinzameling. Ben je benieuwd wat je verder nog kunt doen? Lees dan het artikel met 7 handige tips hoe ook jij zakelijk kunt bijdragen aan een circulaire economie.