De afkorting GFT staat voor groente-, fruit- en tuinafval en een groot deel van ons afval bestaat uit deze afvalstroom. In Nederland zamelen we GFT al enige tijd gescheiden in en dat doen we om verschillende redenen. Toch ontstaan er soms nog onduidelijkheden over deze grote en toch goed gescheiden afvalstroom. Weet jij bijvoorbeeld of je een koffiepad mag weggooien bij het GFT-afval? En hoe voorkom je slechte geuren vanuit de GFT- afvalbak in je kantoorpand? Deze GFT- gids helpt bij het beantwoorden van al je vragen over het GFT- afval. Zo zijn straks alle onduidelijkheden over GFT- afval de wereld uit en kan deze stroom correct gescheiden worden.
Wat is GFT-afval?
GFT- afval bestaat uit afval van etensresten, groen uit de tuin en ander ‘natuurlijk’ afval. Afhankelijk van de situatie zul je verschillende vormen tegenkomen. Je kunt denken aan schillen of resten van alle soorten fruit, groente en aardappelen, plantaardige olie, brood en kaaskorsten zonder plastic, pinda en notendoppen, snijbloemen, vlees of visresten of resten van gekookt voedsel. Of je bijvoorbeeld een theezakje in de GFT- bak mag weggooien is weer helemaal afhankelijk van het type theezakje (of het wel of geen plastic bevat). Onderaan in deze gids vind je de ultieme checklist waarin jij precies kunt zien of iets wel of niet tot het gft-afval behoort.
Groente-, fruit- en tuinafval
Begin jaren negentig bestond de helft van het gemiddelde huishoudelijke afval in Nederland uit groente-, fruit- en tuinafval. Inmiddels is dat aandeel sterk gedaald. Toch blijft het veel: gemiddeld produceren we zo’n 1,3 miljard kilogram groente-, fruit- en tuinafval per jaar. Om ervoor te zorgen dat er minder afval verbrand of gestort hoeft te worden en om de schade aan het milieu te verkleinen werd er in 1994 een nieuwe regel gesteld. Vanaf dat moment is het elke gemeente in Nederland verplicht om het GFT- afval gescheiden in te zamelen zodat het altijd verwerkt kan worden tot compost. Om dit voor iedereen in Nederland werkbaar te maken, worden er in veel gemeenten speciale kleine GFT- bakken verstrekt.
GFT- afval of organisch afval?
We noemen GFT- afval ook wel organisch afval omdat dit afval in de natuur kan verteren en deze stoffen dan dienen als voeding voor dieren en planten. Het beste is om dit afval weg te gooien in de GFT- bak, die ook wel de biobak of de groene kliko wordt genoemd.
Wat gebeurt er met GFT- afval?
Het ingezamelde GFT- afval wordt vaak gecomposteerd, een groot gedeelte wordt vergist. Bij vergisting ontstaat biogas en het restant wordt vervolgens verwerkt tot compost. Compost is een zeer nuttig product en bevat voedingsstoffen die noodzakelijk zijn voor de groei van alle gewassen. GFT verbranden is dus niet wenselijk.
Compost
Bij het composteren worden planten- en voedingsresten door middel van een natuurlijk proces afgebroken tot ze bijna vergaan. Dit gebeurt met behulp van bacteriën en schimmels die al aanwezig zijn in de planten- en voedingsresten. Deze bacteriën en schimmels breken voedingsstoffen af om daar vervolgens weer van te leven. Hoe kleiner het GFT-afval versnipperd wordt, des te beter de compostering werkt. Het composteren gebeurt in speciaal daarvoor bestemde installaties. Compost lijkt op aarde, ruikt naar grond en zorgt ervoor dat planten en bloemen beter groeien. De helft van de hoeveelheid compost die in Nederland geproduceerd wordt gaat naar de land- en tuinbouw, waar het wordt gebruikt als bodemverbeteraar of als meststof. Daarnaast wordt het compost ook gebruikt als potgrond. Een ander deel van het compost gaat naar instanties die zorgen voor de aanleg van nieuwe parken en sportvelden en naar particulieren. Ook exporteren we compost naar Duitsland of België.
Biogas
In speciale biogas installaties vindt vergisting plaats. In dit biologisch proces worden met behulp van micro-organismen het GFT- afval omgezet in biogas. Je vraagt je wellicht af waar biogas voor gebruikt wordt. Het wordt omgezet naar duurzame warmte en elektriciteit. Maar er zijn ook weer resten die overblijven uit de vergisting en hier wordt alsnog compost van gemaakt.
Hoe gaan bedrijven hiermee om?
Misschien niet erg voor de hand liggend, maar ook binnen bedrijven en kantoren vind je veel GFT- afval. In Nederland zijn bedrijven zelf verantwoordelijk voor het op een juiste manier scheiden van de afvalstoffen die voorkomen binnen het bedrijf. Dit geldt dus automatisch ook voor GFT- afval. Toch komt het ook nog regelmatig voor dat het GFT- afval binnen bedrijven op de grote hoop restafval terecht komt. Redenen daarvoor? Het gescheiden afval inzamelen geeft slechte geuren op de werkplek of er zijn geen juiste faciliteiten voor. Lees de tips hieronder en voorkom dat deze redenen het scheiden van GFT- afval in de weg staan.
Tips voor het scheiden van GFT- afval op kantoor
- Zorg voor een extra (kleine) afvalbak in de keuken voor het GFT- afval, zo is het duidelijk dat restafval en GFT- afval niet gezamenlijk mag worden weggegooid;
- Maak de kleinere afvalbak met regelmaat leeg in de rolcontainer;
- Laat een rolcontainer plaatsen speciaal voor het GFT- afval;
- Zet de container op een koele plek;
- Zorg dat er geen nat afval in de container wordt gegooid;
- Maak de container met regelmaat schoon;
- Leg een oude krant op de bodem van de container;
- Houd de container te allen tijde gesloten.
Wat behoort tot GFT- afval en wat niet?
Heb je twijfels over bepaald afval en of het wel of niet in de GFT- afvalbak hoort? Bekijk dan het onderstaande overzicht met de meest gemaakte fouten of raadpleeg een andere informatiebron, zoals bijvoorbeeld de afvalscheiding wijzer van Milieucentraal. Verkeerd afval tussen het GFT- afval kan namelijk schadelijk zijn voor de natuur. Tip: het is per gemeente afhankelijk wat er wel of niet kan worden ingezameld. Het is dus goed om dit altijd even te controleren bij je gemeente.
WEL
- Losse thee, koffiedik, koffiefilters met inhoud;
- Eierschalen;
- Kamerplanten;
- Verlepte bloemen;
- Vlees- en visresten (inclusief botten, schelpen of graatjes).
NIET:
- Kurken: deze composteren zeer slecht, dus kunnen daarom beter bij het restafval worden gegooid;
- Koffiepads en theezakjes
Om theezakjes en koffiepads helemaal dicht te krijgen (door middel van sealen) zit er vaak wat kunststof bij. Ze horen daarom in de bak met restafval; - Zand en potgrond
Wanneer er veel zand of potgrond bij het GFT zit kan dit het composteerproces in de war brengen; - Sigarettenpeuken, stofzuigerzakken, asresten, haren, hout of oasis (uit bloemstuk)
Mocht hier nog twijfel over bestaan, dit afval is zeer slecht composteerbaar en mogen dus niet worden weggegooid bij het GFT- afval.
Welke afvalstromen scheiden jullie binnen kantoor allemaal? Hopelijk ook de afvalstroom GFT, want deze stroom levert enorm veel goeds op wanneer het gescheiden wordt ingezameld. Met het compost kan de bodem verbeterd worden, door het vergissen ontstaat er nieuwe energie in de vorm van biogas en het is ook nog eens veel goedkoper dan het verbranden van restafval. Wil jij ook niet langer blijven zitten met het GFT- afval binnen je bedrijf? Bekijk eens de opties voor een rolcontainer. Zo heb jij dit straks goed geregeld!